TOP TEKSTY
Szczęście w nieszczęściu – anatomia niezadowolenia z życia
Twoje nastawienie, twoja postawa, twoje przekonania i wynikające z nich myśli wpływają przede wszystkim na to, czy jesteś zadowolony z życia, czy też wręcz przeciwnie. Wcale nie chodzi o okoliczności zewnętrzne. To nie wina polityków, pracodawców, cen jedzenia w sklepach, pogody, ani sąsiadów, że nie czujesz się szczęśliwy. Czego potrzebujesz przede wszystkim unikać, żeby nie czuć się nieszczęśliwym? Czy jest coś co możesz zrobić, aby szczęście w twoim życiu zagościło na stałe? Czy na pewno szczęście to tylko krótkie i ulotne chwile?
Oczywiście okoliczności zewnętrzne mają na nas wpływ, ale zdecydowanie największe znaczenie mają kwestie, które zależą tylko od ciebie. To dobre wieści dla osób, którym zależy na kształtowaniu siebie i swojego życia. Mniej ucieszą się z nich ci, którym wygodnie jest narzekać na świat i pławić się w swoim wyobrażeniu o tym, że są nieszczęśliwi.
Kluczowe czynniki wpływające na poczucie bycia nieszczęśliwym:
- Życie przeszłością
Trudne, stresujące doświadczenia dzieciństwa, niepewność, brak poczucia bycia ważnym i kochanym, degradują system połączeń międzyneuronalnych w ludzkim mózgu. Osoby o takich doświadczeniach są mniej elastyczne w życiu, łatwiej uruchamiają procesy stresowe przenosząc na bieżące sytuacje i ludzi traumatyczne wspomnienia z dzieciństwa. Nieadekwatność reakcji, ciągłe podświadome przywoływanie dawnych, nieprzepracowanych przeżyć rzutuje na poczucie braku zadowolenia z życia, zmniejsza możliwości korzystania z potencjalnych szans, ogranicza, wyzwala trudne, bolesne emocje, osłabia jakość relacji z ludźmi, rzutuje szkodliwie na poziom życia w różnych jego przejawach.
Na szczęście można w każdej chwili rozpocząć świadomą pracę nad przebudową systemów połączeń międzyneuronalnych. Na to nigdy nie jest za późno ze względu na neuroplastyczność naszego mózgu. Praktyki oddechowe, medytacja, uważność, zdrowe odżywianie, ruch fizyczny, czas spędzany pośród przyrody działają. Naukowcy i ci, którzy je praktykują wiedzą i doświadczają efektów.
- Życie przyszłością
Mnóstwo z nas powtarza jak mantrę: „Teraz jest kiepsko, ale przyjdzie taki czas, że będę szczęśliwy.” „Jeśli kiedyś zostaną spełnione warunki jakie uznaję za dające szczęście, to wtedy będę szczęśliwy.” Z takiego myślenia raczej nigdy nie będzie pożądanego efektu w przyszłości, ale nieszczęście w teraźniejszości jest niemal gwarantowane. Warunki naszego życia nie są tym, co może nam zagwarantować szczęście. To nasza postawa i stosunek do życia o nim świadczą.
Zamiast czekać na okoliczności, lub nawet zamiast zabiegać o ich wykreowanie, warto w tej chwili, w tym miejscu zacząć podchodzić do życia tak, by czuć się niezależnie od okoliczności szczęśliwym. To nasze postrzeganie kreuje świat jaki widzimy, nasz mózg tworzy rzeczywistość i nasz do niej stosunek. Szczęśliwi są ci, którzy swoim mózgiem świadomie zarządzają.
- Werbalne niezadowolenie
Z pewnością znasz ludzi, którzy ciągle na coś narzekają. Wyławiają z zalewu informacji takie, które są negatywne, postrzegają rzeczywistość w czarnych barwach, koncentrują się na braku, niedostatku, słabościach. Mówią o tym co im nie pasuje, rozczarowują się, czują się dotknięci, złorzeczą, krytykują. Wiedz, że to nie pozostaje bez konsekwencji dla ich mózgów. Z każdym takim narzekaniem niszczą bardzo ważne obszary mózgu takie, jak hipokamp, wyspa, kora przedczołowa i wiązki połączeń między nimi. Obszary te odpowiedzialne są za takie funkcje, jak empatia, otwartość, kreatywność, pamięć, poczucie wartości. Im więcej narzekania, tym więcej poczucia nieszczęścia.
Pamiętaj, że to czemu dajesz uwagę, rośnie. Im więcej narzekania, tym więcej dostrzegasz powodów do tego by narzekać. Od ciebie zależy na czym się skupisz. Od ciebie zależy co postanowisz dostrzec w otaczającym cię świecie. Docenianie, radość, wdzięczność, koncentracja na tym co dobre, wartościowe, piękne sprawią, że nie tylko będziesz bardziej szczęśliwy, ale też zadbasz o te obszary mózgu, które odpowiadają za najważniejsze przejawy twojego człowieczeństwa.
Oczywiście okoliczności zewnętrzne mają na nas wpływ, ale zdecydowanie największe znaczenie mają kwestie, które zależą tylko od ciebie. To dobre wieści dla osób, którym zależy na kształtowaniu siebie i swojego życia. Mniej ucieszą się z nich ci, którym wygodnie jest narzekać na świat i pławić się w swoim wyobrażeniu o tym, że są nieszczęśliwi.
- Pragnienie posiadania
Pożądanie rzeczy, jak lęk przed nieznanym, jest zapisane w naszej pamięci komórkowej sięgającej odległej prehistorii. Człowiek gromadził zapasy, ponieważ ich posiadanie dawało większą szansę na przetrwanie i przedłużenie gatunku, które są najważniejszymi imperatywami naszego życia. Ten kto posiadał więcej, był bardziej bezpieczny, był ważny, miał władzę, atrakcyjność w oczach kobiet, mógł pozwolić sobie na więcej dzieci. Do tego dochodzą ciężkie czasy wojen i PRL-u, które we wszechogarniającym braku wzmacniały potrzebę posiadania w u naszych dziadków i rodziców. Te siły oddziałują wciąż na nas i nasze zachowania społeczne. Jednak pragnienie posiadania ma swoje koszty. Okazuje się, że to do czego zmierzaliśmy cieszy tylko przez chwilę, a potem się przyzwyczajamy, najbardziej upragnione cudo nam powszednieje. Pędząc za nim tracimy to, co z czasem okazuje się naprawdę ważne, jak czas z dziećmi, relacje z bliskimi, spokój, własne pasje.
Pogoń za dobrami materialnymi to zwykle ślepa ulica. Docenianie tego co naprawdę ważne otwiera nas na radość życia, a z niej wynika zwykle umiejętność odkrywania swojej pasji, rozwój osobisty, samorealizacja w ramach której pasja zamienia się w sens i znaczenie życia przynosząc poczucie spełnienia i szczęścia.
- Porównywanie się z innymi
Otaczają nas inni ludzie. Nasz mózg ma tendencję do nieustającego oceniania, porównywania, klasyfikowania. Bezwiednie poddajemy się tej procedurze. Można znaleźć mnóstwo argumentów uzasadniających wartość tej cechy mózgu. Ktoś powie, że dzięki niej mamy postęp, że ona określa ramy, w których się poruszają ludzie, społeczności i całe społeczeństwa. Można też zdać sobie sprawę, że to porównywanie odpowiada za wojny, podziały, rasizmy, ksenofobie, lęki, żądze, cierpienie i destrukcje. Porównywanie dzieli na lepszych i gorszych, normalnych i nienormalnych, prawdę i kłamstwo, smaczne i niesmaczne. Porównywanie odpowiada za polaryzację życia, dwubiegunowość naszej percepcji, a ta w poczucie nieszczęścia nas wpędza. Po drugiej stronie skali dostrzegamy szczęście, coś do czego trzeba zmierzać, przechodzić drogę, czasem to nawet poczekać na śmierć, bo po śmierci znajdziemy się w szczęściu, czymś za życia nieosiągalnym.
Bez tej potrzeby porównywania moglibyśmy odkryć, że zamiast tworzyć złudzenia życia w oparciu o dwie skrajne, możemy rozwijać w sobie akceptację, świadomość że wszystko, każdy człowiek, każdy przejaw życia na poziomie energii jest tym samym. Zamiast uważać ze mamy rację, a inni się mylą, możemy wiedzieć, że każdy wierzy w jakąś swoją rację. Ktoś jest na jakimś etapie rozwoju, ktoś na innym, ktoś w takich warunkach się wychował, ktoś w innych. Patrz co wspólnego macie, co was łączy i temu dawaj uwagę. Taka postawa jest zarzewiem szczęścia. Każdy się jej może nauczyć, to tylko kwestia wyboru. Masz wpływ na swoją przyszłość zawsze wtedy, gdy jest w tobie gotowość do podjęcia działań.
- Nie jesteśmy stworzeni do szczęścia
Jesteśmy uwarunkowani przez ewolucję do tego żeby przetrwać. Nie jesteśmy stworzeni do miłości. Nasze mózgi mają przede wszystkim zadbać abyśmy przetrwali walcząc, uciekając, albo przeczekując w bezruchu jakieś zagrożenie. Szczęście jest możliwe w wyniku naszego rozwoju. Po pierwsze potrzebujemy rozwijać swoją świadomość, uczyć się, poznawać mechanizmy psychologii, neurobiologii naszego mózgu, rozumieć siebie, ludzi i świat w którym żyjemy. Po drugie potrzebujemy uwolnić się z naleciałości naszych uwarunkowań biologicznych i wzorców wczesnych lat dzieciństwa. Po trzecie koniecznie musimy tworzyć i utrwalać nowe, służące nam, skuteczne schematy myślenia, postrzegania i działania. Szczęście nie jest ułudą, jakimś nadprzyrodzonym zjawiskiem, ale zestawem cech, postaw i zasobów, które możemy w sobie wypracować, utrwalić, pielęgnować i czerpać dla siebie oraz swoich bliskich. Po to jesteśmy ludźmi, by odkrywać w sobie swoje szczęście i dzielić się nim z innymi.